ARI IRKLARI

Bal arıları insanların da katkısıyla kutuplar haricinde tüm dünyaya yayılım göstermişlerdir. Bal arılarında ırklar, insanların arıları istedikleri özelliklerde olmaya zorlamak üzere yaptıkları çalışmalarla değil, doğadaki şartların baskısıyla oluşmuştur.

Bal arılarında ırklar arasındaki farklılıkları belirlemek üzere, 3 özellik kullanılmaktadır. Morfolojik özellikler, Fizyolojik özellikler ve Davranış özellikleri ırkların belirlenmesinde kullanılmakta olup, ulaşılmak istenen hedefe göre bu özelliklerden bazıları ön plana çıkmaktadır.

Morfolojik özelliklerin belirlenmesinde;

Vücut büyüklükleri, dil uzunlukları, renk, kıl örtüsü, kanat damarları, kanat çengelleri ve kanat uzunlukları gibi özellikler değerlendirilir.

Fizyolojik özelliklerin belirlenmesinde;

Bal-polen verimi, yumurtlama performansı, petek sırlama, uçuş yoğunluğu, yaşama ve kışlama gücü gibi özellikler değerlendirilir.

Yaşama gücü denildiğinde, bulunduğu ortama uyum sağlama yeteneği ile kışlama yetenekleri göz önünde bulundurulur. Kışlama yeteneği yüksek diyebilmek için, az sayıda arı ailesi kış kaybı, az sayıda işçi arı kaybı ve az gıda tüketimini gözlemlemeliyiz.

Yumurtlama performansı denildiğinde, ana arının yumurtlama hızının tespit edilmesi gerekmektedir. Yumurtlama hızının yüksekliği, yüksek nüfuslu ailelerin oluşması için gerekmekte olup; yumurtlama hızı yüksek arı ailelerin bal toplama verimleri de yüksek olarak gözlemlenmektedir.

Yumurtlama hızı tespitinde değişik yöntemler kullanılmaktadır.


Davranışsal özelliklerin belirlenmesinde;

Oğula eğilim, propolis toplama eğilimi, yağmacılık eğilimi ve yağmacılık gibi özellikleri değerlendirilir.

Oğul eğilimi ırk özelliği ise de, diğer bir çok sebebin etkili olduğunu biliyoruz.

Oğul verme eğilimi ile bal verimi arasında ters bir orantı olduğundan, bal üretiminde kullanılan ırkların oğul verme eğiliminden uzak olmaları istenmektedir.

Morfolojik özelliklerin tespiti laboratuarda kısa bir sürede yapılabilmekte olup; bazı davranışsal özelliklerin tespitinde sahada uzun yıllar gözlem yapılması gerekmektedir.

Tüm arıcılar, envanterlerinde bulundurdukları arıları kendi hedeflerine uygun halde olup olmadıklarına göre değerlendirirler ve iyi-kötü diye sınıflandırırlar.

Bulunulan bölgede çok güzel sonuçlar veren bir ırk, mükemmel bir ırk olduğu anlamına gelmediği gibi; başka yakın doğa koşullarında çok başarılı olan bir arı ırkının bulunduğumuz yerde aynı performansı gösteremeyeceği bilinmeli ve mutlaka hedeflerimize uygun yerel ırklarla çalışmalıyız.



Melez Azmanlığı (Heterosis Etkisi)

Bir çok kültür bitkisinde ortaya çıkan bu özellik bal arılarında da yüksek üreme hızı sebebiyle uygulanabilmektedir.

Bu durum 2 çeşit yolla elde edilebilmektedir.

Akrabalı hatlardan 2. kuşak hibritler ve iki farklı coğrafik ırkın melezlenmesi...

Oluşan ilk melezlerin performansları, anaç ailelerden daha yüksektir.

Ancak iki ırkın bütün ekotiplerinin melezlenmesinde aynı pozitif özellikler görülmeyebilir.

KAYNAK:/www.halilbilen.com